Woensdag 1 mei (ochtend)
1 mei wordt in Duitsland (en dus ook in Berlijn) traditioneel groots gevierd. Het is in heel Duitsland een nationale feestdag waarop de mensen vrij zijn. Omdat Berlijn ook nog eens een overwegend linkse stad is (Van de 149 zetels in de Berlijnse gemeenteraad zijn er 110 in handen van sociaal-democraten, Groenen, socialisten en Piraten. De overige 39 zetels worden ingenomen door de christen-democraten. De liberalen zijn niet vertegenwoordigd in de Berlijnse gemeenteraad), geeft dit een heel aparte sfeer.



In de ochtend ben ik naar de Antiek-/Boekenmarkt geweest bij het Ostbahnhof. Dit is steeds weer een leuke gelegenheid om tegen aantrekkelijke prijzen leuke boeken uit Duitsland op de kop te tikken. Deze markt doet denken aan de vrijmarkten, die er in Nederland met Koninginnedag gehouden worden. In zekere zin doet het hele 1 mei gebeuren in Berlijn denken aan een soort Koninginnedag, maar dan met een uitgesproken links karakter. Na het bezoek aan deze markt heb ik alvast een kaartje gekocht voor een rondleiding van de “Berliner Unterwelten”.



Dit is een vereniging die zich bezig houdt met rondleidingen onder de grond in Berlijn. Ik heb zelf gekozen voor een rondleiding met als thema: “Ondergrondse, bunkers en koude oorlog”. Omdat ik nog wat mee wilde krijgen van het hele 1 mei gebeuren in Berlijn heb ik gekozen voor de rondleiding van 4 uur ’s middags.

Woensdag 1 mei (middag)
In het begin van de middag ben ik vertrokken naar de wijk Kreuzberg. Hier wordt elk jaar een groot volksfeest gehouden op 1 mei, het zogenaamde Myfest. (http://www.myfest36.de)



Kreuzberg is de meest alternatieve wijk van Berlijn. De Groenen zijn hier met zo’n 35% veruit de grootste partij. Op de 1 mei festiviteiten waren vooral De Groenen en DIE LINKE (De Duitse SP) prominent aanwezig. Bij een van de metrostations in Kreuzberg waar de activiteiten begonnen stond dan ook De Groenen de mensen te verwelkomen. 1 mei wordt ook aangegrepen door allerlei linkse groeperingen om hun protest te laten horen tegen het huidige kapitalistische systeem. Zo waren in Kreuzberg nog borden te zien dat de huren omlaag moeten en de lonen omhoog.



Ook traden overal straatartiesten en linkse bandjes op uit de alternatieve scene. Het geheel had veel weg van een linkse Koninginnedag maar dan zonder het massale oranje, maar met meer rood en groen.



Verderop in de wijk, in een van de parken was er een soort informatiemarkt waar allerlei verenigingen en organisaties, waaronder politieke partijen zich konden presenteren.



DIE LINKE had in Kreuzberg ook een eigen 1-Mei feest. Hier werden allerlei activiteiten voor kinderen georganiseerd. Er was muziek te horen en toespraken van politici van deze partij. Erg opvallend was de openlijke aanwezigheid van allerlei radicaal-linkse en zelfs uitgesproken communistische clubjes, die hier hun informatiemateriaal aan de man brachten.



Verder had het veel weg van een gezellige bijeenkomst op 1 mei waar mensen met hun hele gezin naar toe gingen om een leuke middag te hebben. Wat sfeer betreft was het wel een reis terug in de tijd. Een dergelijke alternatieve scene die in Nederland toch vrij ver verdwenen lijkt te zijn, is in bepaalde delen van Berlijn nog steeds springlevend. Al pratend met een van de aanwezigen, wist deze mij te vertellen dat er qua demonstraties soms nog stevig aan toe kan gaan. De laatste jaren wordt het wel steeds rustiger, maar dit jaar waren er nog wel vechtpartijen tussen linkse demonstranten en neo-nazis. Hij waarschuwde mij dan ook om ’s avonds uit bepaalde straten weg te blijven omdat de politie wel de neiging heeft om dan hard in te grijpen.



Voor het 1-Mei feest was een deel van de wijk Kreuzberg afgezet. Overal op de straten liepen dan ook mensen en veel bewoners maakten gebruik van de mogelijkheid om zelfgemaakt eten aan de man te brengen. Overal langs de straten stonden mensen dan ook allerlei vlees (vooral worsten, het is tenslotte Duitsland) klaar te maken op barbecues om dit te kunnen verkopen. Het mooie weer zorgde ook nog eens voor een echt zomers sfeertje.



Aan het einde van de middagmoest ik weer op tijd in de buurt van het station Gesundbrunnen zijn voor de rondleiding door het ondergrondse Berlijn. Tijdens deze rondleiding was het helaas niet toegestaan om foto’s te maken. De rondleiding die ik gekozen had, ging vooral over de koude oorlog en de manier waarop Berlijn zich daar op voorbereid had.



We kregen tijdens de rondleiding een aantal ondergrondse ruimtes te zien waar mensen zich terug konden trekken. Qua capaciteit totaal onvoldoende om de hele bevolking van Berlijn in onder te brengen. De rondleider gaf ook aan dat bepaalde stations in Berlijn zo gebouwd zijn dat ze in een noodsituatie als schuilkelder te gebruiken te zijn. Door deze rondleiding kom je op een aantal plaatsen waar je normaal geen toegang tot hebt. In een van de ondergrondse vertrekken was nog te zien hoe de slaapgelegenheden er uit zagen. Veel wankele stapelbedden in een kleine ruimte. Een keuken waar voedsel klaargemaakt kon worden, was te bezichtigen. Ingegaan werd op maatregelen die genomen konden worden als er zieken waren in de schuilkelder of iemand zou gaan overleden. Ten tijden van de Koude Oorlog werd er in Berlijn continu een grote hoeveelheid voedsel en brandstof bewaard (De Senaatsreserve). Deze moest er voor zorgen dat in het geval van een nieuwe Russische blokkade Berlijn 180 dagen kon overleven. Al met al een interessante rondleiding, die door iemand gegeven werd, die verstand van zaken had. Er worden ook nog andere rondleidingen gegeven die meer ingaan op de Tweede Wereldoorlog.

Het volgende deel van dit reisverslag is te vinden op deze pagina