Dinsdag 1 maart 2022
De “Rode Toren” is een van de vijf torens van de stad Halle. De andere vier torens bevinden zich op de “Marktkirche Unser Lieben Frauen”. De “Rode Toren” staat op de marktplaats van Halle en is gebouwd tussen 1418 en 1506. Bij de opening van de 42ste Händelfeesten in 1999 werd het nieuwe carillon bestaande uit 76 kerkklokken in werking gesteld.



Die vier andere torens van de stad Halle zijn de Hausmannstürme van de “Marktkirche Unser Lieben Frauen”. Deze torens hebben hun naam gekregen doordat hier in de zestiende eeuw een huismeester woonde die alarm sloeg als er ergens in de stad een brand uit brak. Elke avond speelde hij met behulp van een blaasinstrument avondlied. Sinds 1916 woont er niemand meer in de torens maar het lied wordt nog elke avond gespeeld.



Het herdenkingsmonument van Händel op de marktplaats komt uit 1859 en is gemaakt door de beeldhouwer Hermann R. Heidel. Op het beeld kijkt Händel in de richting van zijn tweede vaderland Engeland. Hier ligt hij begraven in de Westminster Abbey.



In 1954 is in Halle het Stadsmuseum opgericht onder de toenmalige naam “Heimatmuseum”. Het museum is gevestigd in het “Christian-Wolff-Haus”. Dit huis is vernoemd naar de filosoof Christian Wolff die hier woonde en werkte.



Als je in het museum binnenkomt, volgt in de eerste ruimte meteen een kennismaking met deze filosoof. Hij heeft in dit huis de laatste 13 jaar van zijn leven gewoond.



De vrijmetselaars waren in de 18de eeuw een van de belangrijkste verenigingen. In Halle werd in 1743 een loge van de vrijmetselaars opgericht. In het museum zijn verschillende voorwerpen van deze vereniging te zien.



Zo staan op de volgende foto een drietal houten kandelaars voor kaarsen. De armen van deze goud geschilderde kandelaars symboliseren wijsheid, kracht en schoonheid.



Driehonderd jaar geleden kwamen uit China belangrijke suggesties voor de Europese filosofie. De filosoof Christian Wolff gebruikte deze als bron en inspiratie voor zijn filosofische werken. Een in 1721 gepubliceerde rede over de praktische filosofie van de Chinezen zorgde voor een grote discussie onder theologen uit heel Europa. Wolff werd er van verdacht atheïstische gedachten verspreid te hebben. Het gevolg was dat hij op 8 november 1723 door keizer Frederik Willem I verbannen werd uit de stad Halle. Hij vluchtte toen naar Marburg.



Naast filosofie hield Christian Wolff zich ook bezig met wiskunde. In 1716 verscheen het boek “Mathematischen Lexicon” waar hij aarde introduceerde in de vorm van het wiskundige begrip van een bol.



Na deze uitgebreide introductie over het leven van Christian Wolff komt in de rest van het museum de geschiedenis van de stad Halle aan bod. De stad heeft een lange geschiedenis op het gebied van het winnen van zout. Meer dan 251 miljoen jaar geleden werd deze regio bedekt door een grote oerzee. Toen deze zee zich terugtrok bleef er zout achter dat bedekt werd door zandlagen. Hierdoor bleven grote hoeveelheden zout in de bodem achter. Doordat het gebied op een geologische breuklijn ligt, werd het zout opgelost in het grondwater en kwam als pekel naar boven. In Haklle ontstonden dan ook fabrieken om dit zout te verwerken.



De volgende foto laat een boorkern zien die gebruikt is bij een zoutbron op de Holzplatz in Halle. Op deze plek heeft tot 1992 een boortoren gestaan.



De eerste sporen van nederzettingen in Halle stammen uit de jonge steentijd. In de 12de en 13de eeuw ontstond de huidige kern van de stad Halle door de bouw van een grote vesting. Tot het begin van de 19de eeuw bleef dit de grens van de stad. Vervolgens vonden uitbreidingen plats en werden de stadsmuren en -torens afgebroken. Later vonden verder uitbreidingen plaats door de bouw van industriegebieden. Het schaalmodel laat zien hoe de stad Halle er rond 1600 uitzag.



In 1964 ontstond Halle-Neustadt. Dit was een nieuw stadsgedeelte waar de arbeiders van de chemische fabrieken moesten gaan wonen. In een paar jaar ontstond hier een socialistische planstad. Het was de bedoeling dat er ook allerlei voorzieningen voor de inwoners gebouwd werden, maar dat is er door geldgebrek niet van gekomen. Door het grote woningtekort in de DDR waren deze woningen dan ook erg geliefd. Tegelijkertijd verviel de oude stad van Halle steeds verder en werden hele stukken afgebroken om hier moderne gebouwen terug te zetten.



De industrie zorgde voor veel milieuvervuiling. In de tweede helft van de 18de eeuw in de zoutfabrieken door het gebruik van steenkool als brandstof. Ten tijde van de DDR zorgden de chemische fabrieken voor vervuiling van water en lucht. Pas na de val van de muur is de toestand van het milieu verbeterd doordat fabrieken gesloten of gemoderniseerd werden.



Het museum gaat daarna verder met een gedeelte waarin de verbindingen tussen de stad Halle en de rest van de wereld in beeld worden gebracht.



Dit is een deel van het museum dat nog maar indirect met Halle te maken heeft. Zo zijn op de bovenste foto een tweetal stoeltjes te zien die Tsjechische tram gebouwd door Tatra gebruikt werden. Er hangen kaarten van allerlei steden waar mensen naar toe reisden en allerlei andere voorwerpen die met reizen te maken hebben.



Ook naar de stad Halle zelf kwamen mensen toe. Dan kon het gaan om handelsactiviteiten maar ook om de vele muziekfeesten die tegenwoordig in de stad gehouden worden. In 1890 kreeg de sociaal democratische SPD hier haar huidige naam.



Op de onderstaande foto zijn een aantal schilderijen te zien van mensen die in Halle gewoond hebben of nog steeds wonen. De schilderijen zijn in een periode van meer dan 400 jaar gemaakt. Tot in de 20ste eeuw werden deze schilderijen vooral gemaakt in opdracht van de bovenklasse. Door de opkomst van de fotografie werd het hierna voor iedereen mogelijk of afbeeldingen van de familie te maken.



Lange tijd waren Vietnamezen de grootste groep buitenlanders in Halle. Veel van hen waren in de tijd van de DDR als arbeiders naar de DDR gekomen. Het was de bedoeling dat ze in de DDR werden opgeleid en vervolgens terug konden keren naar socialistische landen in andere delen van de wereld om daar te helpen deze landen op de bouwen. Het voordeel voor de DDR was dat dit een oplossing was voor het tekort aan arbeidskrachten. Na het einde van de DDR moest het merendeel van deze arbeiders terugkeren naar hun land van oorsprong. Een klein aantal bleef in de DDR en bouwde hier een nieuw bestaan op. Op de volgende foto is een oorkonde te zien die aan een arbeider uit het buitenland uitgereikt. Hij had succesvol een opleiding tot bankwerker afgesloten.



De Joodse gemeenschap van Halle bestaat tegenwoordig nog uit ongeveer 600 mensen. Na de Tweede Wereldoorlog werd in 1947 door een aantal overlevenden een Joodse gemeente gesticht. Ten tijde van de DDR was deze aan allerlei beperkingen onderhevig. Sinds de jaren ’90 is het aantal leden weer toegenomen door de komst van Joden uit landen van de voormalige Sovjet-Unië.



Op de volgende foto is een diorama te zien met tinnen figuurtjes. Het heeft als titel “Unser kleiner Trompeter”. Dit verwijst naar een lied dat de dood van Karl Gustav Ulbach beschrijft. Een “Trompeter” was in het leger verantwoordelijk voor het overbrengen van nieuwsberichten.



Het museum sluit af met een gedeelte over de recente geschiedenis van de stad Halle. De laatste foto laat nog een model zien van het oude raadshuis uit 1960.



Na het bezoek aan dit derde museum in Halle was het tijd om weer terug te wandelen naar het station van Halle. De volgende foto laat de “Leipziger Turm” zien. Tegenwoordig is dit een vrijstaande toren, maar vroeger behoorde deze toren tot de vestingswerken van de stad Halle.



Rond vijf uur ben ik met de trein vanaf het centraal station in Halle weer vertrokken naar Berlijn. Vanwege het frisse weer heb ik deze dag weinig van de stad zelf gezien maar wel een drietal interessante musea bezocht. Gezien de grootte van de stad Halle kun je hier prima nog een keer een dag doorbrengen om nog een aantal andere musea te bezoeken en echt goed door de stad heen te wandelen.



Het volgende deel van dit reisverslag is te vinden op deze pagina