Reisverslag Wenen Najaar 2022 Deel 19

Woensdag 19 oktober 2022
Het volgende deel van het museum voor geschiedenis dat zich bevindt in het kasteel van Bratislava bestond in oktober 2022 over de revolutie die eind 1989 in Tsjechoslowakije heeft plaats. Een belangrijk onderdeel van de heerschappij van de communistische partij was de geheime dienst. Deze dienst was er niet alleen voor om dissidenten op te pakken maar ook om bepaalde groepen die gevaarlijk zouden kunnen worden voor de partij te destabiliseren.



De tentoonstelling gaat hier ook in op de periode in de jaren ’80 tot aan de omwenteling. In deze periode zorgde de opkomst van cassettebandjes er onder andere voor dat de mensen muziek konden beluisteren die in Tsjechoslowakije officieel niet was toegestaan waardoor ze meer met de Westerse cultuur in aanraking kwamen. Een reactie van de autoriteiten was dan ook om in 1986 te starten met een muziekfestival voor professionele en amateur rockbands. Op deze manier wilde men het nieuwe muziekgenre enerzijds ondersteunen maar er anderzijds ook grip op houden.



Ten tijde van het communisme waren er wel degelijk westerse invloeden in het land zoals bijvoorbeeld de ontvangst van radiozenders als Radio Free Europe en Voice of America. Een manier om de invloed van de kerk terug te dringen was om op bepaalde christelijke feestdagen juist andere festivals te organiseren om de mensen te verleiden om hiernaartoe te gaan. In 1987 werd ook een petitie bestaande uit 31 punten ondertekend door meer dan 300.000 mensen waarin gevraagd werd om meer religieuze vrijheden.



Op allerlei informatiebordjes worden belangrijke gebeurtenissen uit deze periode weergegeven. Zo was 24 november 1989 een cruciale dag omdat na allerlei demonstraties toen het centraal comité van de communistische partij ontslag nam. Het gevolg hiervan was dat meer op hervorming gerichte mensen binnen de partij nu met de oppositie konden gaan onderhandelen. Enkele dagen later gaven de communisten na een massale staking hun monopolie op de macht op.



Begin december 1989 werd de grondwet aangepast en werd de leidende rol van de communistische partij hieruit geschrapt. Er werd een regering van nationale eenheid ingesteld en op 29 december 1989 werd Vaclav Havel vervolgens unaniem door het parlement gekozen tot nieuwe president van Tsjechoslowakije. Een grote hoeveelheid protestteksten en -doeken uit deze periode is op de tentoonstelling te zien.



Wat op zich wel jammer is, is dat in dit museum de grote lijn ontbreekt. Het geeft niet echt een chronologisch beeld van de geschiedenis van Slowakije. Het is vooral een verzameling van los van elkaar staande tentoonstellingen die weinig onderlinge verbanden met elkaar hebben. Zo kwam ik na het deel over de revolutie in 1989 in een deel terecht waar werk van de schilder Vasco Bendini te zien was. Dit is een Italiaanse schilder die tussen 1922 en 2015 geleefd heeft. Op zich leuk om te zien, maar wat nu het verband is met de Slowaakse geschiedenis werd mij totaal niet duidelijk.



Het oudste staande gedeelte van het complex is de kroontoren. Deze toren is in het midden van de 13de eeuw gebouwd. Tijdens een verbouwing in de 15de eeuw werd de toren onderdeel van het nieuwgebouwde kasteel en tegelijkertijd ook verhoogd. De toren heeft zijn naam gekregen door het feit dat hier gedurende een bepaalde periode de kroonjuwelen van het Hongaarse koninkrijk bewaard werden. De juwelen lagen op de eerste verdieping van de toren en werden zwaar bewaakt.



Na de brand in 1911 is ook de toren steeds meer in verval geraakt. In veel mogelijke plannen voor de nieuwbouw was de toren niet meer opgenomen maar uiteindelijk is hij toch behouden gebleven. Tijdens de laatste renovatie van 2008 tot 2011 zijn de verdiepingen en trappen hersteld zoals deze er in de middeleeuwen uitzagen. Vanaf de bovenste etage van de toren heb je een prachtig uitzicht op de stad Bratislava en omgeving.



Nadat ik in het begin van de middag het volledige geschiedenismuseum gezien had, ben ik vanaf de heuvel waarop het kasteel van Bratislava staat richting de oude stad gewandeld. Als je dan weer beneden bent, kom je langs de Sint-Maartens kathedraal die aan de westkant van de oude stad staat. Tussen 1563 en 1830 was dit de kerk waar de koningen van Hongarije gekroond werden.



De kerk ligt aan de weg die overgaat in de brug die vernoemd naar de Slowaakse Opstand van 1944. Deze brug is tussen 1967 en 1972 gebouwd. Het gevolg hiervan was dat het grootste deel van de Joodse wijk van Bratislava is afgebroken. De burg verbind dit gedeelte van Bratislava met het stadsdeel Petrzalka dat aan de andere kant van de Donau ligt.



Om de brug te bouwen moest ook de Joodse synagoge op deze plek verdwijnen. Dit gebeurde ondanks grote protesten in de eerste helft van 1969. Op de onderstaande foto is een deel van de oprit naar de brug te zien. Een goede foto van de brug op internet te vinden, maar vanaf deze plek was het niet mogelijk om de brug op een mooie manier op de foto te zetten.



Oorspronkelijk werden religieuze vieringen gehouden op het kasteel van Bratislava. Nadat de situatie hier vanaf het begin van de 13de eeuw onveiliger werd, werd uiteindelijk besloten tot de bouw van een eerste kerk in romaanse stijl. Door de toename van de bevolking was een uitbreiding noodzakelijk en tussen 1311 en 1452 werd een nieuwe gotische kathedraal gebouwd.



In de 18de eeuw werd aan de kerk een kapel gebouwd voor Johannes de Barmhartige die ook dienstdoet als zijn mausoleum. Op de top van de toren bevind zich een replica van de Stefanskroon die gebruikt werd om de Hongaarse koningen te kronen.



Verder op weg richting het centrum van de oude stad kom je nog langs een beeld van de Slowaakse dichter Jan Holly (1785 – 1849). Hij is bekend geworden vanwege het feit dat hij als eerste dichter uitsluitend in de Slowaakse taal zijn gedichten schreef.



De volgende foto laat de Clarissenkerk zien. Deze voormalige katholieke kerk is nu eigendom van de stad Bratislava en wordt gebruikt voor culturele evenementen. De kerk is gebouwd in het begin van de 14de eeuw toen de Clarissen naar Bratislava kwamen en zich hier met hulp van de koning hier konden vestigen. De zusters hebben hier tot 1782 gewoond toen de orde werd opgeheven.



Verder lopend ben ik uitgekomen op het centrale plein van de oude stad. Rondom het plein staan allerlei historische gebouwen waaronder het in de 14de eeuw gebouwde oude raadshuis. Tijdens de communistische periode was het plein vernoemd naar de datum waarop Bratislava bevrijd werd door de Russische troepen (4 april). Na de val van het communisme kreeg het plein zijn oorspronkelijke naam weer terug.



Aan het Franciscusplein (een ander plein in de oude stad van Bratislava) staat de heilige verlosserskerk (ook wel kerk van de jezuïeten). Dit is een van oorsprong protestantse kerk uit de 17de eeuw. Zoals op de onderstaande foto te zien is, ziet het gebouw er aan de voorkant totaal niet uit als een kerk. Dit was opgelegd door de toenmalige koning omdat het gebouw niet op een katholieke kerk mocht lijjken.



Het volgende deel van dit reisverslag is te vinden op deze pagina

Reactie toevoegen

Filtered HTML